Egeli bilim grubundan patentli buluş
Ege Üniversitesi akademisyenleri, yürüttükleri projeler ve elde ettikleri bulgular ile bilim dünyasına katkı sunmayı sürdürüyor. Farklı disiplinlerden uzman araştırmacıları bünyesinde barındıran Ege Üniversitesinde, multidisipliner çalışmalar sayesinde dokumacılık alanlarında da üretilebilirliğin sağlanmasına yönelik yenilikçi projeler ve buluşlar geliştiriliyor.
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dokuma Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşegül Körlü’nün yürütücülüğünü yaptığı, Prof. Dr. Pınar Çelik ve Dr. Aslı Şahiner Danışkan’ın proje grubunda yer aldığı “Kenevir Bitkisinden Dokumacılık Lifi Eldesinde Mikrobiyolojik Havuzlama Yöntemi” isimli TÜBİTAK 1001 projesi sonucu, geliştirilen mikrobiyolojik havuzlama tekniğinin patenti, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillendi. Proje ile klasik havuzlamada ortaya çıkan problemlerin giderilmesi için, kenevir bitkisinden lif eldesinde seçilmiş aerobik/anaerobik pektinolitik suşların kullanımı ile mikrobiyal bir havuzlama gerçekleştirilmesi başarıldı.
Proje grubunu tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Tam akredite bir araştırma üniversitesi olarak TÜBİTAK nezdindeki başarılarımızı sürdürmeye devam ediyoruz. Üniversitemizde oluşturduğumuz bilim ve araştırma ekosistemi sayesinde TÜBİTAK’a en çok proje yapan ve projesi en çok kabul gören üniversiteler ortasında zirvede yer alıyoruz. Mühendislik Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşegül Körlü, Prof. Dr. Pınar Çelik ve Fen Fakültesi öğretim üyesi Dr. Aslı Şahiner Danışkan’ın kenevir bitkisinden dokumacılık lifi eldesinde kullanılmak üzere geliştirdikleri mikrobiyolojik havuzlama yolunun patenti tescillenmiştir. Kıymetli hocamızı ve grubunu tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum” dedi.
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Ayşegül Körlü, “Proje çalışmasında, Gümüşhacıköy-Amasya’dan temin edilmiş kenevir bitkisinden lif eldesinde seçilmiş aerobik/anaerobik pektinolitik suşların kullanımıyla mikrobiyal bir havuzlama geliştirildi. Havuzlama dediğimiz olay, kenevir bitkisinden daha kolay lif elde edebilmek için bitkinin suyun içerisinde bekletip bitkiyi kısmen çürütmektir. Klasik havuzlama formüllerinde şartlar iklim ve tabiat şartlarına bağlı olduğu için bitkinin çürümesini, lif randımanını ve lif kalitesini denetim etmek zordur. Proje kapsamında geliştirilip patenti tescillenen mikrobiyal bir havuzlama tekniğinde, seçilmiş aerobik/anaerobik pektinolitik suşlar kullanıldığı için denetimli havuzlama gerçekleştirmek mümkündür. Bu sayede uygulama mühletinin kısaltılması, lif randımanı ve kalitesi artırılması, tekrar üretilebilirliğin ve standardizasyonun sağlanması ile maliyetlerin azaltılması amaçlandı” dedi.
“Kenevir etraf dostu bir bitki”
Prof. Dr. Ayşegül Körlü, “Doğal kaynağımız olan kenevir fazla su tüketmeyen etraf dostu bir bitki. Kenevir çok istikametli bir etraf dostu sanayi bitkisi olması nedeniyle şu anda ön planda. Petrol bazlı sentetikliklerin üretiminde güç ve su sarfiyatı çok yüksek oluyor. Petrole bağımlılık kelam konusu. Sürdürebilirlik çerçevesinde onların yerine bu usul doğal gereçlerin kullanımının yaygınlaşması gerekiyor. Bu projenin iki avantajı var. Birisi unutulmuş olan doğal kaynağımızı yine kıymetlendirmek başkası ise, muhakkak iklim kaideleri isteyen pamuğa nazaran yetiştirilmesi daha kolay ve daha etraf dostu olarak bedellendirilen bir malzemeyi dokumacılık endüstrisinde kullanmak” diye konuştu.
“Kenevir kullanımı tarih boyunca süregeldi, tekrar canlanıyor”
Türkiye, eski kenevir üreticilerinden biri olarak, bu bitkinin tarihi ehemmiyetinin bir defa daha keşfedildiğine vurgu yapan Prof. Dr. Körlü, “Osmanlı devrinde donanmanın gereksinim duyduğu halat ve urganın üretiminde kenevir kullanılıyor ve fazlasının da ihraç edilmesine kıymet veriliyordu. Cumhuriyet’in birinci yıllarında da Türkiye dünya kenevir üretiminde 10. sıradaydı. Bu devirde gerek kenevir tarımının gerekse de dokumacılıkta kullanımının geliştirilmesi için planlama ve çalışmalar yapılmıştı. Ama 70’li yılların sonunda kenevire bağlı uyuşturucu unsur üretimi sorunu nedeniyle kenevir ekimine sınırlama getirilmesi bu doğal kaynağın üretilmesi ve üzerine yapılan çalışmaları sonlandırdı. Lakin bir periyot unutulmuş olan bu bitki, günümüzde yine kıymet kazanmaya başladı. Sürdürülebilirlik artık dünya genelinde büyük bir ehemmiyete sahip, bu nedenle kenevirin tekrar kullanımı, etraf dostu ve sağlam gereçlere olan muhtaçlığın arttığı bir periyotta değerli bir adım olarak öne çıkıyor. Kenevirin tarihî mirası, gelecekteki sürdürülebilir üretim süreçlerine katkı sağlama potansiyeli taşıyor” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı